Mì Chũ Bắc Giang: Đặc Sản Nức Tiếng

Nói đến mì chũ, chắc nhiều người đã còn xa lạ, Mì Chũ Bắc Giang nổi tiếng nhờ sợi mỳ dai, mềm lại không nát. Khi hòa quyện vào nước dùng mỳ Chũ trở nên bóng với màu trắng đục đặc trưng của gạo cùng vị dai dai ngọt bùi. 

Trong đó, loại mỳ được đánh giá chất lượng ngon, có độ dai và được nhiều người thích nhất là mỳ chũ Lục Ngạn. 

Đây là loại mỳ nổi tiếng, chính hiệu được người Bắc Giang tự tay sản xuất ra. Hơn nữa, mỳ Chũ Bắc Giang được chế biến thủ công và  hoàn toàn không dùng các chất bảo quản, chất phụ gia không an toàn ảnh hưởng xấu đến với sức khỏe con người. Cùng tìm hiểu về loại mỳ đặc sản này trong bài viết sau.

Mì chũ Bắc Giang là gì?

Mì chũ là loại mỳ có những sợi bản hơi to, dày khoảng 0,5 cm, sợi mì mảnh, mềm đều nhau. Dễ bị mềm khi ngâm trong nước. Mỳ chũ cũng thường được sử dụng làm mỳ phở – tức là làm bánh phở vì độ dai dai và mềm mềm. Loại Mỳ Chũ có thể chế biến tùy theo sở thích của người sử dụng rất thích hợp cho các món xào hay ăn chung với nước dùng đều được…

Mỳ gạo chũ Bắc Giang là đặc sản của làng nghề truyền thống Thủ Dương ở xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang. Mỳ gạo chũ là một đặc sản tuyệt hảo được đánh giá là sản phẩm thơm ngon, sợi mì dai giòn, tạo cảm giác vô cùng ngon miệng. 

Mỳ gạo chũ là nguyên liệu chính trong nhiều món ăn nổi tiếng như mì gà, mì bò, mì trứng cà chua…. và còn rất nhiều món khác tùy người dùng có thể tự sáng tạo và chế biến tại nhà.

Cội nguồn của những sợi mì chủ đặc sản này nguyên liệu chính là gạo bao thai nức tiếng của vùng Lục Ngạn, mỳ gạo Chũ ngon chính thống chỉ được làm ra bởi loại gạo bao thai hồng, đây là loại gạo trồng duy nhất ở đồi Chũ. 

Gạo bao thai hồng nét đặc biệt là gạo được trồng ở đồi núi Chũ vì vậy hạt gạo bao thai lại rất chắc, hạt  to, khi nấu lên rất thơm rất trắng và dẻo. Có lẽ chính vì được làm từ hạt gạo đặc biệt như vậy, mà mỳ Chũ lại có một hương vị rất riêng, đậm đà khó quên. 

Từ nguồn nước trong lành vùng quê bên bờ sông Lục, những người thợ cần cù, sáng tạo kết với phương pháp quy trình làm nghề truyền thống có lịch sử trong suốt hơn 60 năm qua tỉ mỉ tạo ra từng sợi mỳ chũ. 

Để có được sợi mỳ chũ mỏng manh và dẻo dai như lá lúa non, người nghệ nhân làm mỳ phải đổ nhiều mồ hôi công sức. Gạo bao thai sau thu hoạch được đem về đãi, vo sạch, cho vào lu đất nung ngâm trong khoảng 6 đến 8 tiếng. 

Tiếp đó người ta đem gạo đi xay ra thành bột bằng cối đá xanh để có được thứ bột dẻo, mịn và sánh. Bột ấy được lọc lại nhiều lần để có được bột tinh cuối cùng rồi đem ủ qua đêm. Từ tờ mờ sáng, người nghệ nhân làm mỳ đã phải dậy sớm tráng bánh để kịp phơi cho được nắng sáng. 

Một mẻ bánh thông thường có ít nhất ba người làm, mỗi người đảm nhiệm một khâu riêng, một người đảm nhiệm tráng bánh lo đảm bảo bánh chín đúng độ, một người đảm nhiệm thái bánh sao cho mỗi sợi mì cho đều đặn, người đảm nhiệm việc phơi, đem ủ…  

Việc kiểm soát chất lượng bột gạo, nhiệt độ lửa chán bánh  tới công đoạn cắt bánh thành sợi, chuyển bánh cần có phải phối hợp nhịp nhàng. Sau khi hoàn thành công đoạn cắt, mì sợi sẽ được mang đi phơi nắng. 

Thời tiết đem phơi phải là nắng ráo, mì cần được phơi khoảng 3-4 tiếng. Những hôm nào trời mưa, cần phải bảo quản sợi mì thật cẩn thận, tránh để mì bị ải, ăn sẽ không ngon. 

Ngay cả công đoạn cuộn và bó làm sao để các sợi mỳ sóng đều, mượt và có hoa văn đẹp như tóc búi của người thiếu nữ cũng là cả một nghệ thuật mà không phải bất cứ ai cũng thực hiện được.

Mì chủ sau khi được phơi khô, đủ nắng sẽ có màu trắng, trong, khô và đặc biệt sẽ có màu gạo tự nhiên. Sản phẩm cuối cùng sẽ được người ta đóng gói cẩn thận và bán ra thị trường.

Trải qua quá trình thủ công của người thợ lành nghề từ các nguyên liệu ban đầu, người thợ thủ công làm mỳ phải thực hiện rất nhiều công đoạn phức tạp trong thời gian khoảng 36 tiếng đồng hồ để cho ra đời những sợi mỳ chũ đặc sản thẳng đều, dẻo và dai như vậy.

Sợi mì chủ hoàn toàn được sản xuất bằng phương pháp gia truyền nên dù không sử dụng các chất bảo quản thực phẩm hay hàng the… sợi Mỳ Chũ vẫn có độ giòn, dẻo, dai và thơm ngon hơn nhiều loại mì khác trên thị trường. 

Với Mỳ Chũ Lục Ngạn các bà nội trợ tự tin có thể chế biến thành nhiều món ngon nhanh và đơn giản trong căn bếp của mình. 

Một đặc điểm nổi trội của sợi Mỳ Chũ đặc sản Lục Ngạn là dù sau khi nấu thì khi để nguội mì chưa kịp ăn sợi mì vẫn không bị nát, khi cần sử dụng bạn chỉ cần thêm một chút nước sôi là lại có tô mì ngon như vừa mới nấu. 

Tất cả đó là sự kết tinh mang hương vị hồn quê vùng núi đồi Lục Ngạn. Có dịp đến với mảnh đất bắc Bắc Giang, du khách sẽ biết rõ hơn về loại mì đặc sản truyền thống này. 

Chạy dọc theo quốc lộ 31 đi về phía đông, khoảng 40km là đến thôn Thủ Dương, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn. Hiện nay ở làng Thủ Dương có tới hơn 300 cơ sở sản xuất mỳ chũ Lục Ngạn chiếm tới 85% số hộ của làng. 

Cách nấu mỳ chũ

Sợi mỳ Chũ Lục ngạn có độ giòn, dẻo, dai và thơm ngon đặc biệt hơn nhiều loại mỳ khác trên thị trường. Nấu Mỳ chũ rất đơn giản có thể kết hợp với nhiều nguyên liệu đơn giản như thịt bò,cần tây, măng tây,gà,… để có được những món ăn ngon hấp dẫn và dễ dàng thực hiện tại căn bếp nhà mình. 

Thưởng thức món ăn dân dã đậm vị quê này bạn sẽ thấy khác hẳn với vị bún, phở công nghiệp khác. Sợi mỳ Chũ dai vừa không tạo cảm giác khó chịu khi nhai. 

Đặc biệt món mỳ chũ rất thích hợp để nấu cho trẻ nhỏ nhưng cũng rất an toàn. Sau đây xin giới thiệu đến bạn một vài món với nguyên liệu mỳ chũ có thể thực hiện đơn giản:

Mỳ chũ xào thịt bò

Nguyên liệu 

• 1 vắt mì chũ
• 100g thịt bò
• 1 củ tỏi
• 1 mẩu gừng
• 1 nắm rau cần
• 1 ít mộc nhĩ, nấm hương

Cách thực hiện

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Đầu tiên Mì chũ chần qua với nước sôi khoảng 30 giây thì vớt ra, sau đó đem xả qua nước lạnh và để ráo.

Thịt bò rửa sạch và thái mỏng vừa ăn.

Tỏi bóc vỏ đập dập và băm nhỏ.

Mộc nhĩ ngâm trong nước ấm sau đó rửa sạch và thái thành sợi mảnh và nhỏ vừa ăn. Tương tự thái nấm hương.

Rau cần cắt hái thành từng khúc nhỏ.

Bước 2: Mỳ chũ xào thịt bò

Mì sau khi ngâm thì vớt để ráo sợi, không còn nước chảy thì khi thả vào chảo dầu sẽ không bị bắn mỡ.

Cho dầu vào chảo, đợi dầu nóng lên thì cho tỏi băm nhỏ vào phi cho thơm cho Thịt bò vào xào. Khi thịt mềm, cho thêm các loại gia vị và nguyên liệu đi kèm như mộc nhĩ, nấm hương. Đảo thật đều chảo cho tới khi các loại nguyên liệu đó chín thì cho ra dĩa. Cho thêm 1 muỗng canh dầu ăn vào chảo. Khi dầu nóng thì cho phần mì đã chần, 1 muỗng cà phê nước mắm vào, trộn đều 2 phút, cho ra dĩa.

Cuối cùng cho cho phần thịt bò đã xào lên mỳ và trộn lên. Trang trí dĩa là có thể mang thưởng thức.

2.2. Mì chũ xào rau cải

Nguyên liệu

• 1 vắt mì chũ
• 200gr Cật heo
• 100gr Rau cải
• 1 trái dưa leo
• Tỏi
• Nước mắm
• Nước bột năng 
• Dầu ăn
• Giấm

Cách thực hiện

Bước 1: Sơ chế nguyên liệu

Cật heo đem ngâm với nước có pha giấm, sau đó rửa lại với nước sạch, để ráo, và cắt thành miếng nhỏ vừa ăn.

Rau cải rửa sạch, để ráo, cắt thành khúc nhỏ vừa ăn khoảng 2 lóng tay.

Mì chũ chần qua với nước sôi khoảng 30 giây thì vớt ra, sau đó đem xả qua nước lạnh và để ráo.

Tỏi bóc vỏ đập dập và băm nhỏ.

Bước 2: Mì chũ xào rau cải

Cho dầu vào chảo, đợi dầu nóng lên thì cho tỏi băm nhỏ vào phi cho thơm, sau đó cho thêm cật heo đã thái vào, cho 2 muỗng cà phê nước bột năng pha loãng vào đảo đều đến khi miếng cật săn lại, sau đó cho phần rau cải đã cắt vào xào 1 phút thì tắt bếp và cho ra dĩa.

Cho thêm 1 muỗng canh dầu ăn vào chảo. Khi dầu nóng thì cho phần mì đã chần, 1 muỗng cà phê nước mắm vào, trộn đều 2 phút, cho ra dĩa.

Cuối cùng cho cho phần cật và rau đã xào lên mỳ và trộn lên. Trang trí dĩa là có thể mang thưởng thức.

Đây là các món xào đơn giản và dễ thực hiện cho gia đình nhưng lại rất ngon, đặc biệt trẻ nhỏ cũng rất thích. Món ngon vừa đơn giản vừa dễ chế biến khiến bạn không cần vất vả mà cũng có thể thực hiện các món ngon lại còn đủ dinh dưỡng cho gia đình bạn. 

Đây chỉ là vài món xào đơn giản có thể thực hiện tại gia đình bạn, với nguyên liệu là mỳ chũ bạn có thể thưc hiện nhiều món ăn khác nấu nước dùng hay xào đều được. 

Là một món ăn bình dân, bạn có thể sử dụng để ăn sáng, ăn trưa hoặc tối đều phù hợp. Điểm đặc biệt là ở độ dai và ngon mang đậm hương vị gạo truyền thống. Nhờ đó, Mỳ Chũ Bắc Giang đã khẳng định được vị trí và làm nức lòng không ít người gần xa biết đến.

Kết bài

Những ai đã từng thưởng thức loại mỳ đặc sản này sẽ không thể quên được hương vị của nó. Đó là vị ngọt của gạo bao thai Hồng nức tiếng kết hợp với bàn tay khéo léo, lành nghề của người thợ làm mỳ. Để tạo ra những sợi mỳ chũ ngon, mềm, dai trắng tinh đúng chuẩn hương vị Mỳ Chũ Bắc Giang.

Nếu là người yêu văn hóa dân tộc và một người yêu thích thưởng thức các món myg đừng quên thưởng thức mỳ chũ chính hiệu Bắc Giang. Ắt hẳn sẽ giúp bạn và gia đình có được một bữa ăn đơn giản, ngon miệng, hấp dẫn mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng cho gia đình bạn.